Πρόσφατα (17 με 23 Φεβρουαρίου) πραγματοποιήθηκε στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος η 2η εβδομάδα βραζιλιάνικου κινηματογράφου και όπως έχω κόλλημα με οτιδήποτε βραζιλιάνικο αποφάσισα να παρακολουθήσω κάποιες ταινίες. Όσες μπορέσω τέλος πάντων…
Είδα τελικά δύο από αυτές που αν μη τι άλλο με εντυπωσίασαν : «Σχεδόν αδελφοί» και «Η μυρωδιά της αποχέτευσης». Η πρώτη αναφερόταν σε κοινωνικά και φυλετικά προβλήματα και στην ουτοπία της ισότητας και η δεύτερη ήταν ψυχογραφική μελέτη ενός ανθρώπου του οποίου η χαλασμένη αποχέτευση προκαλεί μια αλυσίδα εμμονών και προβλημάτων που τον οδηγούν στην καταστροφή ( η δεύτερη έχει εκκεντρικό χιούμορ και είναι κωμωδία! ).
Επίσης, όλοι θα έχετε ακουστά την «Πόλη του θεού». Εκτός από αυτό το μικρό αριστούργημα έχω δει και μία παρόμοιας θεματικής : το «Tropa de elite» που περιγράφει την εκπαίδευση της επίλεκτης ομάδας της αστυνομίας του Ρίο η οποία αναλαμβάνει εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στις φαβέλες εναντίον των εμπόρων ναρκωτικών που τις ελέγχουν. Εντυπωσιακά ρεαλιστικό.
Παρ’όλο που ομολογουμένως η εμπειρία μου από το σινεμά της Βραζιλίας είναι μικρή οφείλω να παραδεχτώ ότι προκαλεί εξαιρετικό ενδιαφέρον. Εξηγούμαι :
1.Κατ’αρχάς είναι η βία που λειτουργεί σα σκηνικό και σχεδόν την «αναπνέεις» σε κάθε καρέ. Βία σε όλα τα επίπεδα και μέσα σε αυτό το περιβάλλον βλασταίνουν ή καταστρέφονται οι ήρωες.
2.Μετά κάτι γίνεται με το ρυθμό: η Βραζιλία είναι χωνευτήρι απειράριθμων χαρακτηριστικών με προεξέχουσα την αφρικάνικη κουλτούρα. Εδώ συναντάει κανείς τη σάμπα και το πώς αυτή διαπερνά τον κοινωνικό ιστό συνάμα και την τέχνη. Επιπλέον το ποδόσφαιρο αντικατοπτρίζει αυτόν τον «βραζιλιάνικο» χαρακτήρα τον αλέγρο, το μυστικιστικό ,το θρησκευόμενο και επιθετικό.
3.Μετά ακολουθούν το τροπικό τοπίο με τις μαγευτικές παραλίες και το Καρναβάλι του Ρίο. Ειδικά το καρναβάλι περιέχει τόσο πολλά διονυσιακά στοιχεία που είναι να απορεί κανείς. Αν γιορτάζεται κάτι σ’ αυτό είναι πάνω απ’ όλα η αρχέγονη ζωώδης φύση και ο έρωτας χωρίς όρια. Όλα αυτά είναι εθνική και παραπέρα πανανθρώπινη κληρονομιά. Τι άλλο χρειάζεται να πει κανείς;
4. Από πολιτική και οικονομική άποψη ιδωμένο το βραζιλιάνικο σινεμά αντικατοπτρίζει με τη σειρά του την ανάπτυξη και την εξέλιξη του ίδιου του κράτους. Έτσι συνηθίζεται: σε κοινωνίες που ανέρχονται οικονομικά, οι τέχνες και τα γράμματα ανθίζουν με τη σειρά τους. Η Βραζιλία αποτελεί πλέον έναν από τους κολοσσούς της παγκόσμιας οικονομίας και μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες χώρες. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι πριν κάμποσα χρόνια βρισκόταν υπό τη μέγγενη του ΔΝΤ και κατάφερε μέσα σε ελάχιστο χρόνο να εξοφλήσει όλο το χρέος και επιπλέον να δανείσει με τη σειρά της το ΔΝΤ όταν εκείνο χρειάστηκε χρηματοδότηση…Η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο!
Αυτό το γνωμικό λέει κι ο ήρωας της ταινίας μας όταν καταφέρνει να απατήσει με τη σειρά του τη συζυγό του. Είναι όμως όντως έτσι;
Συγγραφέας, με έλλειψη έμπνευσης περνάει τη ζωή του με την κληρονομιά που του άφησε η μητέρα του, 30άρης πια και παντρεμένος με την Τζούλια. Εκείνη φιλόδοξη και πολυάσχολη δεν έχει και πολύ όρεξη για σεξ… Παράλληλα η φίλη της μια αργεντινή χορεύτρια ονόματι Κάρολ του εξάπτει τη φαντασία. Ο Ζέκα πιστεύει ότι είναι χαρακτήρας μυθιστορηματικός στην πραγματική ζωή και κάνει το παν για να καταστρέψει τις σχέσεις του με τον έξω κόσμο σε μια αναζήτηση νοήματος. Ανικανοποίητος από τον εαυτό του «ξεδίνει» στο σεξ, στα ναρκωτικά και στην κραιπάλη. Τι περίεργο όμως!
Τίποτα δεν τον συγκινεί. Αγωνιά για την τύχη του, ψάχνει μία διέξοδο γιατί κάτι τον κεντάει. Αγνοεί προς το παρόν τι είναι αυτό. Καταδύεται στα παιδικά του χρόνια,το δωμάτιο, τα σχολικά γραπτά. Τι κάνει λάθος; Όλη η ταινία αποτελείται από τις υπαρξιακές αναζητήσεις του Ζέκα. Έχετε υπόψη σας τον Irvin Yalom, Εβραίο ψυχίατρο διεθνούς κύρους; Αυτός λοιπόν λέει παρομοίως και παραθέτω από μνήμης ότι υπάρχουν τέσσερα βασικά υπαρξιακά προβλήματα:
α. Η μοναξιά
β. Η απουσία νοήματος
γ. Ο θάνατος
δ. Η ελευθερία.
Ο ήρωάς μας διέρχεται σχεδόν απ’όλα τα στάδια μέχρι να ανακαλύψει την ταυτότητά του και το σκοπό του στην ενθαδική ζωή. Άραγε θα το κατορθώσει; Σκέφτεται και την αυτοκτονία εννοείται…Συνέχεια. Κάποια στιγμή όμως πρέπει να σοβαρευτεί και να γίνει άντρας.
Εσύ μήπως έχεις κάποια ιδέα, φίλε αναγνώστη, τι συμβαίνει με το μυστήριο της ζωής;
Η μουσική της ταινίας θυμίζει λίγο από «Το τελευταίο ταγκό στο Παρίσι» όπως και ολόκληρο το φιλμ. Γι ‘αυτό μ’ αρέσει: μοιάζει με το ευρωπαϊκό στυλ κινηματογράφου.
Άραγε είναι αισθηματική κομεντί; Ο τίτλος μας δίνει ένα στοιχείο. Με τίποτα. Είναι λίγο πιο βαθυστόχαστη από τις αντίστοιχες επιφανειακές αμερικάνικες. Εδώ υπάρχει μια διάχυτη μελαγχολία. Πρόκειται περισσότερο για μια αφύπνιση και μια ψυχολογική μεταμόρφωση προς την ωριμότητα… Μήπως είναι σύμβολο της χώρας του ο Ζέκα;
ΥΓ: Κοίτα! Το μόνο που χρειάζεται είναι ανοικτό μυαλό και λίγη καλή θέληση. Έλα πες μου: δε βαρέθηκες να βλέπεις όλο τα ίδια και τα ίδια; Δεν είναι και αριστούργημα, δε χάνεις και κάτι αν δεν τη δεις αλλά ρίξε μια ματιά! Πραγματικά της αξίζει… Καλή προσπάθεια. Και χίλια bravo και στο έθνος που θα μας χαρίσει πάρα πολλά έχω την εντύπωση στο άμεσο μέλλον. Επιτέλους άκου κι αυτή τη θαυμάσια γλώσσα! Μαγεία…
2010, Σκηνοθεσία Paulo Halm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου